Bài 1: Dòng nhựa trắng nuôi sống người dân vùng khó

CSVNO – Đứng chân, bén rễ trên vùng đất Bắc Trung bộ nơi ít thì mươi năm, nơi nhiều đã vài ba chục năm, cây cao su thực sự đã mang đến cho người dân vùng khó này một cuộc sống hoàn toàn tươi mới.

Cao su – nguồn thu nhập chính

Vượt 50 km từ TP Hà Tĩnh, nhóm PV có mặt tại rừng cao su thuộc Đội Ninh Cường (Nông trường Hương Long – Công ty TNHH MTV Cao su Hương Khê) vào một ngày đầu tháng 7. Trước mắt chúng tôi là là bạt ngàn rừng cây cao su 10 năm tuổi khép tán xanh ngắt một màu, rợp bóng râm mát đang chắt chiu từng dòng nhựa – thứ mà người ta vẫn quen gọi là “vàng trắng” thông qua bàn tay khéo léo của người lao động. Đi dưới những hàng cây trong cái nắng nóng, gió Lào lên đến 39- 40 C mà chúng tôi vẫn có cảm giác thư thái, dễ chịu bởi hầu hết rừng cao su đã khép tán.

Có lẽ những phức tạp, cam go do dịch bệnh Covid-19 làm ảnh hưởng xấu, thậm chí là tê liệt mọi ngành, mọi nghề nhưng xem ra ít tác động đến đội quân cạo mủ cao su, bởi cái nghề như đã được cách ly từ trước rồi, nay thực hiện 5K về chống dịch như chống giặc. Trong những bộ quần áo, thiết bị bảo hộ quen dùng mọi người ai nấy đều thoăn thoắt thực hiện các động tác cạo mủ, sửa sang máng, bát đựng mủ một cách thuần thục. “Được lãnh đạo Nông trường, công ty thường xuyên nhắc nhở về các quy định phòng chống dịch, không đi lại vùng dịch, nhất là tuân thủ quy định 5K, chúng tôi nghiêm chỉnh chấp hành. Thời gian này là mùa làm ăn, nghỉ 1 ngày mất cả đống tiền, nên chúng tôi phải khỏe”, chị Nguyễn Thị Thu Hằng – công nhân Đội Ninh Cường chia sẻ.

Không giống với các ngành nghề khác. Nghề cạo mủ cao su ở vùng đất nắng gió miền Trung này, người công nhân thường bắt đầu công việc của mình khi trời chưa sáng. Theo họ, đây là thời điểm cây tiết nhựa dồi dào, cho năng suất cao nhất.  Dừng tay cạo mủ, anh Nguyễn Văn Lộc – đội Phúc Đồng (Nông trường Hương Long) cho biết: “Thời điểm bắt đầu làm việc mỗi ngày của chúng tôi từ 4 giờ sáng. Mọi người đều tranh thủ thời điểm này mới mong có được thu nhập cao. Tháng 5 vừa rồi tôi thu nhập hơn 13 triệu đồng, các nhà báo xem đó giữa thời buổi dịch giã này mấy nghề có việc làm, có thu nhập được như công nhân cao su chúng tôi. Những người có thu nhập trên 10 triệu nhiều lắm. Tuy nhiên, thường thì tháng 7 và 8 dương lịch mới là tháng cao điểm khai thác mủ.”.

Như để minh chứng cho nguồn thu nhập của công nhân, Giám đốc Nông trường Hương Long Mai Văn Nguyên trao cho chúng tôi xem bảng tính thu nhập của đơn vị. Trong bảng liệt kê từng người chi chít những con số của gần 60 công nhân, người thu nhập cao nhất trong tháng đạt 13 đến 14 triệu đồng, người thấp nhất cũng trên 7 triệu đồng. “Thường thì mỗi năm người lao động ở đây có thời gian cạo mủtừ 8-10 tháng. Những tháng còn lại trong năm họ phải chăm sóc vườn cây được giao khoán, làm vệ sinh chuẩn bị cho mùa cạo. Chính vì vậy thu nhập bình quân trong năm của họ cũng chỉ ở mức 5,5-6,5 triệu đồng/tháng”, Giám đốc Nguyên cho biết thêm.

Tại Công ty TNHH MTV Cao su Hà Tĩnh – nơi cây cao su bén rễ từ năm 1997, thu nhập của người lao động ở đây còn khấm khá và ổn định hơn. Nói chuyện với chúng tôi, chị Nguyễn Thị Yến, CN cạo mủ đội 1, Nông trường Can Lộc vui vẻ cho biết: “Cây cao su thực sự đã mang lại cuộc sống ấm no cho người lao động chúng tôi trong những năm qua. Điển hình như tháng 5 vừa qua, thu nhập từ cạo mủ của tôi (có hỗ trợ của chồng) đạt trên 30 triệu đồng, Tất cả, từ nhà ở, phương tiện đi lại và các vật dụng sinh hoạt khác đều từ cao su mà có cả”.

Theo Giám đốc Công ty Nguyễn Khánh Toàn, hiện đơn vị có 4.300 ha cao su (831 ha tại Lào), trong đó, 2.100 ha đã đưa vào khai thác. Năm 2021, đơn vị đang phấn đấu đạt và vượt kế hoạch giao của VRG là khai thác, chế biến 2.000 tấn. Cũng theo TGĐ Nguyễn Khánh Toàn, tổng số NLĐ của Công ty gần 400 người tất cả đều có thu nhập ổn định, đảm bảo cuộc sống, bình quân 5,5 triệu đồng/người/tháng. Ngoài ra, đơn vị còn có trên 200 hộ dân nhận khoán rừng cao su, hàng tháng đều có nguồn thu nhập thêm đáng kể giúp họ trang trải cuộc sống.

Không riêng ở 2 đơn vị kể trên, cây cao su đã và đang mang lại cuộc sông ổn định, ấm no cho người dân các địa phương khác trên dải đất Bắc miền Trung đầy nắng gió, khắc nghiệt này, như: Quảng Trị, Nghệ An, Thanh Hóa…

Công ty cao su thực sự là ngôi nhà chung

Công ty TNHH MTV Cao su Hương Khê – Hà Tĩnh, một trong 2 thành viên của VRG trên đất Hà Tĩnh hiện công ty có 4.501 ha cao su phân bổ trên 4 huyện: Hương Khê, Hương Sơn, Vũ Quang và Đức Thọ. Trong đó, đến thời điểm hiện tại, có 1.500 ha đến kỳ khai thác. Căn cứ tuổi cây, diện tích khai thác, năm 2021 Công ty được giao kế hoạch khai thác 900 tấn. Đến 30/6, sau hơn 2 tháng cạo mủ, đơn vị đã khai thác được 350 tấn, đạt 40% kế hoạch. Dự kiến năm 2021 Công ty phấn đấu khai thác đạt 1.000 tấn, vượt 10% so với chỉ tiêu Tập đoàn giao. “ Cây cao su đã thực sự mang lại cuộc sống ấm no cho hàng trăm hộ dân trên địa bàn. Ngoài 269 NLĐ của công ty có thu nhập bình quân 5,5 triệu đồng/ người/tháng, công ty còn giao khoán rừng cao su cho 300 hộ. Thu nhập bình quân của các hộ nhận rừng cao su cũng đạt trên 3 triệu đồng/tháng”, Giám đốc Công ty TNHH MTV Cao su Hương Khê Võ Sỹ Lực cho hay.

 Cũng theo Giám đốc Võ Sỹ Lực, có ý kiến cho rằng, do vì khó khăn công nhân cao su phải bỏ việc. Nhưng thực tế đây là những thông tin không khách quan, gây thất thiệt. Thời điểm khó khăn có một số người xin nghỉ, đó cũng là câu chuyện bình thường ở tất cả các ngành nghề nhưng nay tất cả họ đều quay lại làm việc. Bằng chứng là số NLĐ của Công ty năm nay tăng 5% so với mấy năm trước.

“Năm 2019, tôi xin nghỉ việc vì hoàn cảnh gia đình. Cuối năm ngoái tôi xin trở lại Công ty làm việc, thu nhập bây giờ ổn định, không như bươn chải ở ngoài. Không phải mình tôi, mà nhiều người cũng đã xin trở lại Công ty làm việc bởi từ việc làm cho đến lương bổng, đến Bảo hiểm XH đều đầy đủ. Chúng tôi rất cảm kích vì lãnh đạo Công ty đã không bỏ rơi người lao động”, chị Trần Thị Hoài, CN nông trường Đức Thọ chia sẻ.

Đây cũng là thực tế chung của các đơn vị thành viên trên địa bàn Bắc miền Trung thuộc VRG mà chúng tôi có dịp đến. Tất cả NLĐ đều có việc làm, thu nhập ổn định. Hầu hết họ đều phấn khởi, cống hiến hết mình vì sự phát triển của công ty, vì nguồn thu nhập chính đáng của người lao động.

Vì sự nghiệp phát triển công ty, vì việc làm của người lao động

Để không ngừng nâng cao đời sống người lao động, các công ty cao su cũng thường xuyên đổi mới phương thức quản lý nâng cao hiệu quả SXKD theo hướng tạo thuận lợi tối đa cho NLĐ, người nhận khoán rừng. Điển hình như ở Cao su Hương Khê – Hà Tĩnh, theo Giám đốc Lực, việc giao nhận khoán sản lượng được đơn vị tính toán hợp lý. Theo đó, số sản phẩm nằm trong định mức, công ty chi trả cho CN 13,5 ngàn đồng/kg, người dân nhận rừng 15 ngàn đồng/kg (bao gồm cả khấu trừ BHXH – PV). Khi người lao động vượt khoán, công ty thu mua với giá 25 ngàn đồng/kg. Việc khuyến khích này không chỉ tạo điều kiện để người lao động nâng cao thu nhập mà còn giúp đơn vị hạn chế được nạn trộm cắp sản phẩm.

Còn Giám đốc Cao su Hà Tĩnh Nguyễn Khánh Toàn lại cho biết mấy năm gần đây, công ty đổi mới loại hình sản phẩm, từ khai thác mủ nước sang khai thác mủ đông  không chỉ tạo điều kiện phát triển cho doanh nghiệp mà còn giảm một nửa công sức đối với công nhân lao động. “Trước đây mỗi lao động cật lực cũng chỉ đảm nhận cạo mủ từ 1500-1700 cây. Còn nay, mỗi người có thể nhận làm từ 2700-3000 cây vẫn thấy khỏe. Theo đó, năng suất và thu nhập của người lao động tăng lên đáng kể”, Giám đốc Toàn chia sẻ.

Quy luật thăng trầm luôn xảy ra với mọi ngành, mọi nghề trong bối cảnh vận hành theo cơ chế thị trường. Trong đó, ngành cao su không thể ngoại lệ. Tuy nhiên, với dải đất nắng gió, khắc nghiệt miền Trung nói chung, Bắc miền Trung nói riêng thì cây cao su vẫn mãi là cây trồng cứu cánh cho hàng ngàn hộ dân vượt qua nghèo đói vươn lên làm giàu.

ANH BÌNH – VĂN LÝ

Cao su Bắc Trung bộ: Vượt lên đại dịch Covid -19, phấn đấu hoàn thành kế hoạch