CSVN – Hè về, sách cho thiếu nhi là một nhu cầu không thể thiếu, đó là một thị trường tương đối béo bở. Tuy nhiên, thị trường này đang không được kiểm soát tốt, nên rất nhiều cuốn sách dành cho trẻ em có nội dung nhảm nhí, phản cảm, thậm chí vô giáo dục đang được bày bán tràn lan.

Tràn lan sách nhảm cho trẻ em

Tại các nhà sách mọi người không khó thấy hàng loạt tập truyện tranh mỏng dành cho thiếu nhi (chủ yếu ở độ tuổi mầm non) nhưng nội dung có khá nhiều điều phải bàn khi phần lớn các câu chuyện kết thúc không có hậu, dạy trẻ con phải ma lanh, chơi xấu hay hoan hỉ trước nỗi khổ của người khác.

Và, những “hạt sạn” lớn trong các bộ sách thiếu nhi ấy được khoác những cái tên rất kêu như: 101 truyện mẹ kể con nghe, 99 truyện kể trước giờ đi ngủ, 55 truyện dạy làm người, Kho tàng chuyện cổ tích kinh điển…

Truyện Chuột Trắng kiêu căng nằm trong bộ sách 99 truyện kể trước giờ đi ngủ, (NXB Đồng Nai) viết: “Mèo Vàng chẳng nói chẳng rằng, cắm phập móng vuốt vào cổ họng Chuột Trắng. Chuột cố giãy giụa nhưng không sao thoát được. Mèo ngoạm mấy miếng đã ăn sạch Chuột Trắng…” kèm những hình minh họa cảnh mèo bóp cổ chuột rất hung hãn.

Truyện Con lừa dại dột cũng trong bộ sách trên, tác giả kể chuyện con lừa mang nặng trong những chuyến hàng nhưng không làm hài lòng chủ. Cuối truyện, sách viết: “Chủ nhà thấy con lừa vô dụng, đem về xẻ thịt, lấy da. Đáng đời con lừa!”.

Không hiểu thông điệp của truyện Ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác, trong bộ 101 truyện mẹ kể con nghe (NXB Đồng Nai) cho trẻ em là gì, khi kể chuyện con chồn bị cáo lừa nên mắc bẫy, hai con cào cấu, cắn xé nhau cho đến khi ông thợ săn đến bắt con cáo. Cùng bộ sách này, cuối truyện Vạc lười mắc bẫy viết: “Bị người bẫy cò bắt về ăn thịt, thật đáng đời cho ả Vạc lười, phải không các bạn?”.

Truyện Hổ không có răng trong bộ Những câu chuyện ngộ nghĩnh dành cho bé lại kể chuyện cáo lừa cho hổ ăn nhiều đường để sâu răng rồi lại lừa để nhổ hết răng của hổ và đặt câu hỏi ở cuối sách: “Em nghĩ sao về câu chuyện này?”.

Bộ sách Truyện tranh cổ tích Việt Nam chọn lọc (NXB Thanh Niên) dễ khiến người xem phải giật mình vì những hình ảnh minh họa kinh dị, ghê rợn ngay bìa và các trang trong của sách. Bộ truyện cổ tích này có hàng chục cuốn nhưng cuốn nào cũng được vẽ bằng nét vẽ ma quái, đặc tả kỹ cảnh chặt đầu mãng xà, trăn nuốt chửng người, miêu tả quỷ nhập tràng giết người…

Cứ thế, nhiều chi tiết phản giáo dục, mơ hồ về ý nghĩa, hướng trẻ hả hê trước tai nạn của người khác… xuất hiện nhan nhản trong những cuốn truyện thiếu nhi. Lại nữa, những cuốn sách như: Phát triển tư duy toán học cho bé (NXB Đồng Nai); Bé vui học toán (dành cho trẻ 4-5 tuổi, NXB Thời Đại); Hỏi đáp nhanh trí (nhiều NXB); Những câu đố vui dành cho trẻ nhanh trí (NXB Hồng Đức)… tràn lan những chi tiết, câu hỏi đáp dạy trẻ những điều sai về kiến thức, lệch lạc về tư duy, vô cùng phản cảm…

Cẩn trọng khi chọn sách cho con

Các nhà nghiên cứu, chuyên viên tâm lý bày tỏ sự trăn trở, lo ngại vì trẻ em hiện nay có thể bị “đầu độc” dễ dàng từ những sản phẩm sách, truyện, tranh ảnh không lành mạnh. Đồng thời, nhiều người nhấn mạnh cần một màng lọc nhiều tầng, trong đó có sự tham gia của những người làm sách, các cơ quan quản lý và đặc biệt là vai trò quan trọng của phụ huynh trong việc chọn sách, định hướng đọc sách cho con.

Truyện là thức ăn tinh thần, cũng giống như thức ăn hằng ngày, trẻ em ăn phải đồ độc hại sẽ bị ngộ độc và sinh bệnh tật. Mà bệnh về tinh thần rất nguy hiểm, khó chữa hơn bệnh thể chất nhiều lần.

Sách là người thầy thứ ba của con sau cha mẹ và thầy cô ở trường. Trẻ em ham đọc sách là một may mắn lớn cho tương lai các em và đất nước. Nhưng với tình hình liên kết xuất bản như hiện nay, cha mẹ nên lưu ý không phải sách nào được xuất bản cũng đảm bảo chất lượng. Có nhiều cuốn sách chỉ do một tổ chức hoặc nhóm tác giả không có chuyên môn tự biên soạn, tự tổng hợp thì độ tin cậy không cao.

Vì vậy cha mẹ khi chọn sách cho con cần đọc lướt từ đầu đến cuối để tự kiểm duyệt nội dung. Cần xem tác giả là ai, có chuyên môn, uy tín trong lĩnh vực của họ không.

Việc lựa sách xuất bản là trách nhiệm của nhà xuất bản, nhưng để tạo ra văn hóa đọc thì có phần trách nhiệm không nhỏ của cha mẹ. Nếu phụ huynh dành nhiều thời gian đọc sách cùng con sẽ an tâm hơn với trẻ. Thông thường sách thiếu nhi rất mỏng, cha mẹ nên đọc lướt qua để biết nội dung trước khi quyết định mua.

Hà Phương