(tiếp theo kỳ trước)

Phần II. Đấu tranh

Ngày hai mươi tám, tháng mười

Vào năm hai chín đất trời chuyển rung

Sáu đồng chí rất kiên trung (*)

Chi bộ thành lập tìm đường đấu tranh

Làng ba địa điểm tiến hành

Bí thư Chi bộ là anh Xuân Cừ

Phú Riềng có Đảng bây giờ

Dân phu đã có ngọn cờ phất cao

Ba mươi tháng một năm sau

Chỉ huy ngay cuộc đấu tranh động trời

Năm ngàn dân cạo một lời

Đưa bản yêu sách của người dân phu

Yêu cầu: Thả hết người tù

Không được đánh đập giảm sưu nặng nề

Hết giao kèo phải được về

Tiền lương thực phẩm bảng kê rõ ràng

Cúp phạt là không đàng hoàng

Yêu cầu bãi bỏ hoàn toàn mới thôi

Biểu tình không chịu nước đôi

Chủ không chấp nhận thì thôi nghỉ làm

Chủ Xu-ma-nhắc tính càn

Định đưa binh lính đến tàn sát ngay

Biểu tình khí thế càng hăng

Bao vây chủ sở mấy thằng tay sai

Đúng hôm mùng sáu tháng hai

Từ Biên Hòa chúng ra oai lên đường

Khoảng ba trăm lính lê dương

Năm trăm khố đỏ định cương với mình

Sáng kiến đồng chí Tử Bình (**)

Ta chỉ yêu sách dân sinh bình thường

Không giao động, rất kiên cường

Tớ thầy đuối lí tìm đường rút ngay

Bài học tranh đấu từ đây

Chấn động thuộc địa ngất ngây thợ thuyền

Đấu tranh bảo vệ lợi quyền

Đồng lòng đoàn kết đừng quên bao giờ

Tạo ra sức mạnh vô bờ

Cùng nhau ta đứng dưới cờ đỏ tươi

Phú Riềng Đỏ thắm tháng mười

Mốc son chói lọi sáng ngời dân phu

Một vùng rộng lớn cao su

Như trời khô hạn được mưa tuôn trào

Khắp vùng trỗi dậy ào ào

Đồng Nai – Dầu Tiếng phong trào nổ ra

Dầu Dây – An Lộc – Bình Ba

Bình Long – Xa Trạch sau là Lộc Ninh

Nhiều cuộc tranh đấu biểu tình

Đình công phản đối chuyển mình rất nhanh

Ủng hộ Xô Viết Nghệ An

Làm cho chủ Pháp bất an điên cuồng

Được đà ta tiến lên luôn

Những năm ba tám mạnh hơn lúc nào

Đồn điền Dầu Tiếng đi đầu

Tiếp theo Quảng Lợi cũng mau hình thành

Phước Hòa rồi cả Tây Ninh

Dân phu khí thế tuần hành thị uy

Lúc này thế giới lâm nguy

Chủ nghĩa phát xít lan đi toàn cầu

Hít – Le tàn ác cầm đầu

Sau là Ý – Nhật cùng nhau kết bè

Đệ nhị thế chiến nặng nề

Bị Nhật hất cẳng Pháp kề nguy nan

Đồn điền cùng lắm tiếng than

Mấy tròng áp bức người dân Việt mình

Lúc này mặt trận Việt – Minh

Phất cờ ủng hộ đồng minh hoàn toàn

Mấy năm lính Nhật tung hoành

Hơn hai trăm cuộc đấu tranh khắp vùng

Mặc cho khủng bố truy lùng

Phong trào càng mạnh hào hùng hơn xưa

Lộc Ninh mạnh chẳng hề thua

Chi bộ thành lập nhờ qua phong trào

Năm bốn hai mới ngày nào

Công nhân nòng cốt được vào Đảng viên

Cuộc họp chi bộ đầu tiên

Địa danh nổi tiếng, gắn liền làng Hai

Tháng hai năm bốn mươi hai

Bầu đồng chí Lê Đức Anh đứng đầu

Lập tức phát động cùng nhau

Chọn người lập đội vũ trang ra đời

Công nhân nét mặt rạng ngời

Hừng hực khí thế chờ thời cơ thôi

Phát xít đã thua trận rồi

Tình hình chuyển biến ta ngồi sao yên

Lệnh tổng khởi nghĩa trước tiên

Công nhân tự vệ ghi tên rất nhiều

Trước là làm chủ đồn điền

Sau là giải giáp chính quyền tay sai

Lộc Ninh – Quảng Lợi tuyển ra

Ba trăm trẻ khỏe đặng mà tiến quân

Sáu Nam là người đứng đầu (***)

Giành luôn thắng lợi Thủ Dầu Một luôn

Đời người có thuở nào hơn

Được sống trong cảnh giang sơn đổi dời

Làm phu nô lệ nửa đời

Nay nước độc lập thành người tự do…

(*): Chi bộ Phú Riềng có 6 đảng viên: Nguyễn Xuân Cừ (Bí thư), Trần Tử Bình, Phan Thu Hồng, Hòa, Tạ và Doanh.

(**): Đ/cTrần Tử Bình (1907–1967) là người lãnh đạo phong trào công nhân cao su Phú Riềng 1930.

(***): Đ/c Lê Đức Anh – nguyên Chủ tịch nước.

MINH ANH

(Xem tiếp Phần II – Đấu tranh)