CSVN – Cộng hòa Côte d’Ivoire (Bờ Biển Ngà) đứng đầu Châu Phi và đứng thứ 7 thế giới về tổng sản lượng cao su. Tại quốc gia này, có 900.000 người sống nhờ sản xuất cao su, với 300.000 lao động trực tiếp. Từ số 527, Tạp chí Cao su VN đã giới thiệu ngành cao su Côte d’Ivoire, qua góc nhìn của tiến sỹ Nguyễn Anh Nghĩa – Trưởng phòng Nghiên cứu Bảo vệ thực vật (Viện Nghiên cứu Cao su Việt Nam).

Đạt sản lượng hơn 600.000 tấn vào năm 2017

Kết quả sau 9 năm hoạt động (2009 – 2017) Quỹ đã hỗ trợ phát triển hơn 120.000 ha cao su và xây dựng hơn 2.000 km đường giao thông.

Trong thời gian này, việc thiết lập và mở rộng diện tích cao su tiểu điền được đẩy mạnh một cách thuận lợi nhờ sự tăng giá cao su trong những năm đầu thập niên 2010. Công suất chế biến cao su của các công ty đại điền cũng tăng mạnh từ 163.000 tấn năm 2000 lên 657.000 tấn trong năm 2017. Bên cạnh đó, nhờ hoạt động kết hợp quản lý và nghiên cứu với sự hỗ trợ của Quỹ Liên ngành cho Nghiên cứu và Tư vấn Nông nghiệp được thành lập từ năm 2002, mục tiêu diện tích trên 600.000 ha và 600.000 tấn cao su khô vào năm 2020 đề ra trong kế hoạch phát triển cao su lần thứ bảy do nhà nước xây dựng năm 2012, đã đạt được trước hạn (650.000 ha, 603.000 tấn năm 2017). Doanh thu từ ngành cao su tại Côte d’Ivoire đã tăng từ 120 tỷ Franc CFA (207 triệu USD) năm 2008 lên 495 tỷ Franc CFA (855 triệu USD) vào năm 2017, trong đó thu nhập được phân phối cho nông dân đã tăng từ 40 tỷ Franc CFA (69 triệu USD) lên 100 tỷ Franc CFA (173 triệu USD) so với cùng kỳ. Có 900.000 người sống nhờ sản xuất cao su tự nhiên ở Côte d’Ivoire với 300.000 lao động trực tiếp.

Nhà nước cũng rất chú trọng đến công tác khoa học kỹ thuật phục vụ cho việc phát triển cao su. Nghiên cứu về cao su ở Côte d‘Ivoire bắt đầu từ năm 1956 với việc thành lập Viện Nghiên cứu Cao su Châu Phi (IRCA). Sau đó, vào năm 1986 các hoạt động của Viện này được tăng cường bởi việc thành lập một trung tâm nghiên cứu và phát triển để hỗ trợ phát triển cao su (HEVEGO). Năm 1998, IRCA và các viện nghiên cứu khác hợp nhất thành Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc gia (CNRA), chịu trách nhiệm thực hiện tất cả các hoạt động nghiên cứu nông nghiệp.

Điều kiện tốt cho sản xuất cao su

Những nghiên cứu của CNRA và HEVEGO đã chọn lọc được các dòng vô tính có hiệu quả, thích nghi với các điều kiện sinh thái khác nhau, kháng bệnh và năng suất cao. Các dòng vô tính được trồng trong các đồn điền phụ thuộc vào mục tiêu cụ thể của từng công ty. Các công ty này cũng tham gia vào các thử nghiệm được thiết lập bởi viện nghiên cứu. Sự hợp tác giữa nghiên cứu – sản xuất và chế biến tạo điều kiện cho chuyển giao công nghệ. Theo chuyên gia Eric Gohet (CIRAD, Pháp), khu vực Tây Phi trong đó có Côte d’Ivoire có điều kiện rất tốt cho sản xuất và trồng cao su. Khí hậu gần như lý tưởng ở vùng dọc theo bờ biển phía Nam, với nhiệt độ bình quân 28oC và lượng mưa phân bố đều trong 9 tháng (15/3 – 15/12), theo sau đó là 3 tháng mùa khô dẫn đến cây rụng lá qua đông (tháng 1 – 3) trong điều kiện khô ráo. Vì vậy, các bệnh phấn trắng, Colletotrichum và Corynespora, mặc dù có xuất hiện nhưng rất khó bùng phát thành dịch.

Lượng mưa vừa phải (1500 – 1800 mm), thường vào buổi chiều vì vậy ít ảnh hưởng đến cạo và thu mủ, do đó ngày khai thác bị mất là rất ít. Trong những tháng mùa mưa, lượng mưa phân bố đều, độ ẩm môi trường không đủ để phát sinh bệnh rụng lá mùa mưa hoặc bệnh mặt cạo do Phytophthora. Thiệt hại do gió cũng xảy ra nhưng thấp so với hầu hết các khu vực trồng cao su khác trên thế giới (không có bão).

Với quy mô diện tích và sản lượng hiện tại, với chủ trương chính sách hỗ trợ đẩy mạnh phát triển cao su của nhà nước và với điều kiện tự nhiên thuận lợi, Côte d’Ivoire đang và sẽ là nguồn cung cấp cao su lớn của Châu Phi và thế giới.

NGUYỄN ANH NGHĨA