CSVN – Hồi còn đi học, tôi vẫn thường theo mẹ lên vườn cao su. Khi ấy đi theo cũng chỉ để mẹ đỡ hiu quạnh vậy thôi, chẳng làm được gì cả. Thế nhưng mẹ vẫn rất vui mỗi khi có tôi đi cùng. Rồi lớn thêm một chút, tôi biết gỡ mủ tạp, bóc mủ máng…, quanh quẩn bên chân mẹ giúp đỡ những việc linh tinh.

Sau này còn biết phụ mẹ đi cạo. Tôi được làm cô công nhân nhỏ ấy là vào những năm vườn cao su trong xã bắt đầu cạo phá để thành phố quy hoạch thành khu dân cư. Chẳng còn ai chấm điểm kỹ thuật từng đường dao, và cũng chẳng ai lo sẽ bị giảm sản lượng cho năm sau nữa. Tuổi thơ đi qua theo vườn cao su từng mùa thay lá. Giờ đây vườn cao su cũng bị phá bỏ một phần lớn, chỉ còn xác xơ những hàng cây chẳng còn bóng người, những con đường cũng đã mất lối.

Tôi nhớ vườn cây dày lá, xanh um giữa màu trời bàng bạc mùa mưa. Nhớ những ngày chẳng kịp hửng nắng chạy chiếc xe đạp lọc cọc đi theo phụ mẹ. Con đường mùa nắng hanh khô dễ đi là thế, đến khi mưa lại phủ màu rêu xanh, trơn trượt nên bao giờ cũng vừa đi vừa gồng mình căng cứng vì sợ chẳng biết lúc nào sẽ ngã. Mẹ thường dặn phải đi cho cẩn thận. Giây trước vừa nói xong giây sau đã nghe tôi nằm sõng soài trên nền đất ẩm. Chiếc xe đạp cũ nằm phơi thân ì ạch. Chẳng biết bao nhiêu chiếc xô nhỏ để tôi đi bóc mủ tạp bị bể nứt theo số lần tôi ngã. Bộ đồ đã bám dày lớp mủ cao su chẳng buồn thấm nước, bám đất. Té nhiều cũng thành quen, ngã xuống lại đứng lên, ai mà chẳng phải lớn.

Tôi nhớ như in lần đầu tiên ngã xe trên con đường phủ rêu xanh ấy. Lồm cồm bò dậy, khóc không dám khóc, mặt tái đi vì giật mình. Mẹ sốt sắng dừng xe chạy đến, hỏi han lo lắng đủ điều. Dẫu cho tôi liên tục lắc đầu nói không sao thì cũng chẳng làm mẹ thấy yên tâm. Mẹ phải dừng lại hỏi thật lâu, nhìn tôi xoay mấy vòng kiểm tra xem có bị xước xát tay chân ở đâu không rồi mới đi tiếp. Rưng rức thương những lúc mẹ cố ngoảnh lại xem tôi có ổn không. Hóa ra những dấu chân chim hằn trên đôi mắt mẹ đã bắt đầu xuất hiện từ những lo âu nhỏ nhoi như thế.

Dần dần tôi lớn lên, đã biết trấn an mẹ sau mỗi lần ngã bằng nụ cười toe toét.. Con người ta đi qua nhiều lần rồi sẽ quen, sẽ biết tự tránh chỗ này chỗ kia để bản thân khỏi chịu đau, chịu vấp. Tôi cũng lớn lên, những con đường chạy giữa vườn cao su chẳng còn khiến tôi căng cứng gồng mình mỗi lần đi làm phụ mẹ nữa. Chỉ còn những ngày mưa hai mẹ con đạp xe thật vội để trở về nhà ủ ấm mà thôi. Thời gian dần trôi, mẹ đổi chiếc xe đạp cũ cọc cạch để đi làm bằng chiếc cup mua cũ. Bây giờ tôi lại phải thót tim ngồi sau để mẹ chở đi băng băng trên những lối cũ vào lô. Mỗi mùa mưa đường trơn lại ngã xe, chẳng riêng tôi mà cả mẹ và mấy thùng mủ trắng đều lăn cù cù ra đất. Bao giờ cũng thế, mẹ vội vã xem tôi có ổn không, rồi mới vội vàng đỡ thùng mủ đã đổ tràn trắng xóa cả một bãi đất. Lấy tay chụm lại cố hốt những vốc mủ chảy loang cũng chẳng được gì. Hôm ấy coi như công cốc. Tôi xót nhiều bận mẹ trở về nhà nét mặt buồn hiu, những vết chân chim hình như hằn sâu theo từng ngày mấy đứa con khôn lớn. Đứa trẻ con bắt đầu hiểu chuyện từ đôi lần thấy mẹ bất lực nhìn dòng mủ trắng chảy tràn trên nền đất. Mấy bận trời đổ mưa lại trôi theo dòng nước, không giữ lại được một chút gì. Đời mẹ lo toan nhiều quá, tôi thì chỉ biết lo những con đường trơn trượt những ngày thiếu nắng hong khô.

Thế rồi năm tháng cũ bị vùi chôn theo từng hàng cây cao su bị phá. Giờ đây mỗi lần đi ngang lại nghe mẹ nhắc chuyện xưa, hỏi tôi có còn nhớ không. Nhớ chứ! Nhớ mấy lần mẹ nhắc chạy xe cẩn thận kẻo té nghen con. Nhớ đôi mắt mẹ đầy lo âu nhìn tôi ngã trên mặt đất. Tôi cũng nhớ những lần mủ cao su đổ lênh láng, còn mẹ thì buồn hiu. Tôi vẫn nhớ hết thảy năm tháng xưa, nhớ cả những con đường phủ rêu, đem tuổi thơ êm đềm của tôi nuôi thành khôn lớn.

LI PHAN