CSVN – Liberia (*) đang chuẩn bị thành lập Hội đồng Cao su Quốc gia để đảm bảo việc xác định công bằng giá cao su hàng tháng. Hội đồng Cao su sẽ điều tiết giá cao su trên thị trường Liberia. Ngoài ra, Thượng viện Liberia đã bỏ phiếu chấp thuận tiếp tục thi hành Sắc lệnh 124, cấm xuất khẩu cao su chưa qua chế biến từ Liberia.

Quyết định của Thượng viện giữ nguyên lệnh cấm xuất khẩu cao su chưa qua chế biến diễn ra sau cuộc điều tra chuyên sâu của Ủy ban Nông nghiệp. Trước cuộc bỏ phiếu, Ủy ban Thượng viện đã đề nghị với phiên toàn thể việc thành lập một hội đồng chịu trách nhiệm giám sát và điều tiết giá cao su trên thị trường Liberia. Hội đồng, như ủy ban khuyến nghị, cũng sẽ giám sát các hoạt động liên quan đến thương mại hóa cao su trong ngành.

Quyết định này được đưa ra trong phiên họp ngày thứ năm, 23 tháng 5 năm 2024, sau một cuộc tranh luận kéo dài tại Ủy ban Hỗn hợp về Nông nghiệp và Tư pháp của Thượng viện. Trong khi chờ đề xuất thành lập Hội đồng Cao su Quốc gia, Thượng viện đã đồng ý duy trì lệnh cấm xuất khẩu cao su chưa qua chế biến hiện đang có hiệu lực. Sau khi Thượng viện thông qua lệnh cấm xuất khẩu cao su chưa qua chế biến, Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện cũng được giao nhiệm vụ cộng tác với tất cả các bên liên quan để soạn thảo luật thành lập Hội đồng Cao su Quốc gia. Hội đồng còn có thêm nhiệm vụ đảm bảo sự ổn định của thị trường thông qua các quy định phù hợp.

Sắc lệnh hành pháp 124, cấm xuất khẩu cao su chưa qua chế biến, đã gây tranh cãi đáng kể kể từ khi được cựu Tổng thống George Manneh Weah ban hành vào năm 2023, gần cuối nhiệm kỳ sáu năm của ông. Người kế nhiệm ông, Tổng thống Joseph Nyumah Boakai, sau nhiều tháng nắm quyền, tuyên bố rằng lệnh cấm là cần thiết cho đến khi có thể đưa ra các chính sách và khuôn khổ phù hợp để cải thiện tình hình ngành cao su trong dài hạn, đảm bảo tái phát triển, phát triển mới, tăng sản lượng, tăng cường cơ hội việc làm và tăng doanh thu cho chính phủ.

Tuy nhiên, Tổng thống Boakai đã đưa ra thời gian ân hạn hai tháng, trong đó ông cho phép xuất khẩu cao su tự nhiên chưa qua chế biến kể từ ngày 22 tháng 5 năm 2024 do các nhà sản xuất và doanh nghiệp cao su địa phương đã chịu lỗ bất ngờ sau khi ban hành Sắc lệnh 124. Ông yêu cầu tất cả hoạt động xuất khẩu cao su tự nhiên chưa qua chế biến sẽ bị dừng ngay sau thời gian ân hạn hai tháng theo Sắc lệnh 133.

Sắc lệnh 124 nhằm hạn chế tình trạng lạm dụng và trộm cắp trong ngành cao su. Tuy nhiên, một số bên liên quan đã lập luận rằng chính sách này tác động tiêu cực đến nông dân trồng cao su tiểu điền và các nhà môi giới phụ thuộc vào việc kinh doanh cao su chưa qua chế biến. Tuy nhiên, những người khác coi lệnh cấm là rất quan trọng để thúc đẩy giá trị gia tăng và tạo thêm việc làm trong ngành cao su. Các mệnh lệnh hành pháp tương tự đã được ban hành dưới thời cựu Tổng thống Ellen Johnson-Sirleaf nhằm bảo vệ ngành cao su. Trong khi đó, các nhà lập pháp cũng như các bên liên quan trong ngành cao su vẫn bị chia rẽ về lệnh cấm.

Thượng nghị sĩ Quận River-Cess, Wellington Geevon Smith, đã cho biết một số chủ đồn điền cao su đã nêu lên mối lo ngại về khả năng xử lý cao su chưa qua chế biến và khả năng giảm lực lượng lao động nếu lệnh cấm vẫn được áp dụng. Báo cáo nêu chi tiết hơn những lo ngại về việc tiền thuế từ các hộ trồng cao su nhỏ không đến được tài khoản chính phủ. Do đó, Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện đề xuất sự cần thiết phải thành lập Hội đồng Cao su Quốc gia thông qua luật pháp, với sự đại diện của tất cả các bên liên quan. Sau khi được thành lập, hội đồng được đề xuất sẽ đảm bảo giá cao su hàng tháng công bằng và khuyến khích các chủ nhà máy cao su hoạt động hết công suất, từ đó ngăn chặn thao túng thị trường. Ủy ban Thượng viện cũng kêu gọi Liberia tuân thủ các tiêu chuẩn khu vực bằng cách ban hành luật kiểm soát việc xuất khẩu cao su chưa qua chế biến.

NGUYỄN ANH NGHĨA

(Theo RubberWorld) (*): Cộng hòa Liberia là một quốc gia nằm ở Tây Phi, bên bờ Đại Tây Dương, Tây Bắc giáp Sierra Leone, Đông Bắc giáp Guinea, Đông giáp Côte d’Ivoire. Diện tích 111.369 km², dân số 5,4 triệu người (2023). Liberia có khoảng 278.500 ha cao su với tổng sản lượng hằng năm trên 200 ngàn tấn.