An cư lạc nghiệp trên vùng biên giới

CSVN – Tại vùng biên giới huyện Ia H’drai – Kon Tum, nơi Cao su Sa Thầy, Chư Mom Ray và 716 (Binh đoàn 15) trồng cao su đã và đang tạo nên diện mạo mới về khu dân cư cho huyện biên giới từ sự di cư của lao động các tỉnh phía Bắc, trong đó đa phần đến từ Nghệ An, Thanh Hóa.

Chị Vũ Thị Loan – Cán bộ kỹ thuật NT Suối Đá, Cao su Sa Thầy thao tác kỹ thuật cạo mủ cho CN đang học cạo.
Di cư tìm cuộc sống ổn định

Vừa chật vật xoay người theo từng đường cạo, với đôi bàn tay còn vụng về của người chưa từng biết đến chiếc dao cạo mủ lạ lẫm, chị Kha Thị Kiều vừa nói: “Em đến từ huyện Kỳ Sơn của Nghệ An, theo lời giới thiệu của người thân đang làm CN cao su của Nông trường Mo Rai II”.

Chị Kiều cùng chồng quyết định vào vùng biên giới lập nghiệp sau nhiều năm chứng kiến cảnh người thân thay đổi cuộc sống khi làm CN cao su cho Công ty TNHH MTV Cao su Chư Mom Ray. Ở quê nhà vợ chồng chị chỉ làm lúa nước mỗi năm một vụ, thời gian còn lại đi đến các khu công nghiệp của Bắc Giang, Bắc Ninh tìm việc. Nhưng rồi công việc ấy không phù hợp với bản tính, tập quán của mình bởi theo chị Kiều thì “Đó là công việc rất ngột ngạt, gò bó”.

Lớp học cạo có trên 60 người, được Nông trường III bố trí gần với 3 dãy nhà tiền chế công ty vừa dựng để phục vụ nơi ở tạm thời cho CN mới. Ngưng cạo, chị Kiều đưa chúng tôi về thăm căn phòng được công ty cấp cho 2 vợ chồng. Căn phòng có diện tích chừng 12m², đủ để đặt cái gường, tủ quần áo và chiếc bàn nhỏ phục vụ sinh hoạt hàng ngày.

Vội vơ mấy vật dụng còn ngổn ngang, chị cho biết: “Ngoài quê, lúc đi làm ở khu công nghiệp vợ chồng em phải tự thuê nhà, công ty hỗ trợ một phần tiền ăn. Còn ở đây, dù mới vào nhưng công ty đã cấp cho căn phòng này, Công đoàn cho 10 ký gạo, dầu ăn, nước mắm và một vài nhu yếu phẩm khác để có thể tạm ổn định cuộc sống”.

Huyện biên giới Ia H’drai của tỉnh Kon Tum hiện có 4 công ty đang trồng cao su là Công ty CPCS Sa Thầy, Công ty TNHH MTV Cao su Chư Mom Ray của VRG, Chi nhánh 716 thuộc Binh đoàn 15 và Công ty Duy Tân với tổng diện tích cao su gần 20 ngàn ha, đang giải quyết việc làm cho trên 3.000 lao động.

Trong đó, phần lớn đến từ các tỉnh phía Bắc mà chủ yếu là Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh…

Qua trao đổi với những lao động mới được nhận tại Cao su Chư Mom Ray, Sa Thầy, Chi nhánh 716, chúng tôi nhận thấy hầu hết trong số họ quyết định vào làm CN cao su nơi biên giới này là do được truyền tai nhau về một công việc ổn định, lâu dài, thu nhập tốt và đầy đủ các chế độ, chính sách theo quy định của Nhà nước.

Anh Nguyễn Đình Thanh – Giám đốc Chi nhánh 716 cho chúng tôi hay: “Vào năm 2017 khi công ty tiến hành khai thác những cây cao su đầu tiên, nhu cầu lao động rất cao trong khi lao động tại chỗ thì không có vì đây là huyện hoàn toàn mới, chưa có dân cư nên công ty quyết định ra Nghệ An tuyển lao động. Lúc đầu, họ khá là ái ngại về vùng đất mới, về công việc mới, xa quê hương, làng bản và phải thay đổi cả thói quen sinh hoạt…Nhưng khi đến nơi được công ty cấp nhà ở, hỗ trợ tiền đi lại, hỗ trợ lương thực, thực phẩm để bắt đầu cuộc sống thì họ hết sức bất ngờ, vui mừng và quyết tâm ở lại, một lòng gắn bó lâu dài với đơn vị”.

Giữa cái nắng oi ả của vùng biên cương, chúng tôi đến thăm một lớp học cạo khác tại Nông trường Suối Đá – Công ty CPCS Sa Thầy. Lớp học chủ yếu là các cặp vợ chồng trẻ từ Thanh Hóa, Nghệ An theo bà con, người thân vào lập nghiệp. Chúng tôi có những cuộc trò chuyện khá thú vị, vui vẻ về cuộc hành trình đến với núi rừng Tây Nguyên để làm CN cao su của anh Nguyễn Văn Tùng ở Ngọc Lạc – Thanh Hóa.

Anh Tùng kể: “Chúng tôi vào đây với 5 thành viên, giờ thì có đến 4 người làm CN cho Nông trường Suối Đá gồm 2 vợ chồng, con trai và con dâu. Năm nay đã 42 tuổi, bôn ba khắp nơi làm ăn từ thợ hồ đến nhận nhà để xây nhưng cũng chẳng có dư, thậm chí còn bị lỗ vì tính toán không ra. Tết năm trước, có người quen là CN cao su về quê ăn Tết đã nói chuyện và cho biết ở đây đang cần người làm, lương thì cao và ổn định hơn làm thợ hồ nhiều, sau nhiều suy tính, chúng tôi quyết định xin đi theo”.

Tích cực hoàn tất các dãy nhà tiền chế để phục vụ nhu cầu ăn ở cho CN mới tại Cao su Chư Mom Ray
Những khu dân cư mới

Dành cả buổi chiều, chúng tôi đến thăm các khu dân cư mới cũng như cũ ở Cao su Sa Thầy. Những ngôi nhà gỗ, nhà tiền chế bằng tôn cũ kỹ thời kỳ đầu trồng cao su vẫn còn đó. Giờ đây, những người đi khai hoang, trồng mới ngày đầu đã không còn lưu trú vì đã có điều kiện làm nhà kiên cố, khang trang hơn. Trong số họ đã có những người nên vợ chồng, nhiều đứa trẻ đã được sinh ra và lớn lên trong những ngôi nhà tạm bợ một thời.

Nay, những ngôi nhà ấy vẫn đang phát huy vai trò lịch sử của mình khi tiếp tục đón những cặp vợ chồng mới đến sinh sống, lập nghiệp. Những gia đình “đời đầu” giờ đã có nhà cửa khang trang, xe máy và vật dụng sinh hoạt đắt tiền, tiện nghi. Vài nhà còn có công nông để phục vụ việc làm kinh tế gia đình, nhà thì có điều kiện đã lắp máy điều hòa, mở quán cà phê, quán ăn và một số dịch vụ khác.

Sầm uất nhất vẫn là khu vực Nông trường III của Cao su Chư Mom Ray, Nông trường Suối Cát và Suối Đá của Cao su Sa Thầy với dân cư đông đúc, nhiều dịch vụ được mở ra, kể cả dịch vụ chuyển tiền. Nhịp sống đông vui, tấp nập hơn cả bởi những con đường đã được thông suốt, tráng nhựa, bê tông phẳng lỳ tạo nên sự thuận tiện trong giao thông, giao thương giữa các vùng miền.

Dẫn chúng tôi đến một căn nhà khang trang vào loại đứng đầu khu vực Nông trường Suối Cát, anh Lê Tất Dũng – Trưởng phòng kỹ thuật Cao su Sa Thầy cho biết: Đây là căn nhà của vợ chồng CN Nguyễn Thị Thùy và Lê Văn Tuấn ở tổ 2 – Nông trường Suối Cát, cả 2 vợ chồng ở Thanh Hóa chuyển vào từ năm 2008.

Anh Dũng đưa chúng tôi đến một điểm học cạo gần Nông trường Suối Cát, nơi chị Thùy đang là trợ giảng cho công nhân mới. Qua trao đổi, chị Thùy chia sẻ: “Chúng em là những người vào đây lập nghiệp gần như là sớm nhất, lúc đầu cũng sợ lắm vì xung quanh mình bốn bề đều là rừng núi, điện nước không có, giao thông trắc trở. Nhưng với niềm tin và sự quyết tâm vượt khó chúng em đã bám trụ qua từng năm tháng, giờ đây căn nhà khang trang ấy là thành quả của 2 vợ chồng tích cóp từ tiền lương CN và làm thêm 3ha điều”.

Theo tìm hiểu thì lương bình quân của người lao động Nông trường Suối Cát năm 2020 đạt gần 9 triệu đồng/người/tháng, đây là yếu tố hết sức tích cực để CN truyền tai nhau về một công việc ổn định và có thu nhập cao đến với người thân nơi quê nhà. Đại dịch Covid – 19 đã làm nhiều người không về quê, nhưng qua điện thoại và các trang mạng xã hội họ đã kết nối với nhau. Chính vì thế, trước mùa cạo mới 2021 nguồn lao động ở đây khá dồi dào khi toàn công ty đang đào tạo cho 250 người, trong khi nhu cầu của công ty trong năm nay chỉ cần 190 người.

GIA LINH