CSVN – Công thức tính tỷ lệ lương hưu sẽ có thay đổi, với cùng một số năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) thì người nghỉ hưu trước tuổi vào năm 2017 sẽ có lợi nhất. Tuy nhiên, chỉ trong trường hợp suy giảm khả năng lao động đến 61% thì người lao động (NLĐ) mới có thể xin nghỉ hưu trước tuổi.

Cách tính mới về lương hưu

Trước vấn đề đang được nhiều người làm công ăn lương quan tâm này, ông Điều Bá Được – Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) giải thích: Về quy định cách tính tỷ lệ % hưởng lương hưu từ 1/1/2018 trở đi, theo Luật BHXH 2014 có tác động đến cả lao động nam và lao động nữ theo hướng quy định tăng dần số năm đóng BHXH từ đủ 15 năm đến đủ 20 năm để đạt tỷ lệ 45% và tăng số năm đóng BHXH tương ứng để đạt tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa (75%) đối với lao động nam từ đủ 30 năm lên đủ 35 năm, đối với lao động nữ từ đủ 25 năm lên đủ 30 năm.

Đồng thời quy định độ tuổi nghỉ hưu sớm chặt chẽ hơn theo hướng từ năm 2016, mỗi năm thêm 1 tuổi cho đến khi nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi mà bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên mới đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi. Quy định tăng tỷ lệ suy giảm khả năng năng lao động từ 61% lên 81% đối với lao động nam đủ 50 tuổi, lao động nữ đủ 45 tuổi nếu có từ đủ 20 năm đóng BHXH trở lên. Quy định tăng tỷ lệ giảm trừ đối với mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi từ 1% lên 2% đối với mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi (nghĩa là nếu nghỉ sớm trước 5 tuổi thì phải trừ tỷ lệ hưởng lương hưu là 10%).

Trong khi đó, nếu tiếp tục đóng BHXH thêm 1 năm thì tỷ lệ lương hưu cũng tăng tương ứng 2%. Chưa kể, từ năm 2018, mức đóng BHXH được điều chỉnh trên cơ sở tổng thu nhập của NLĐ nên khi tính lương hưu thì có thể lương hưu cao hơn. Tỷ lệ phần trăm lương hưu sẽ thấp khi nghỉ hưu sớm và càng thấp hơn nếu thời gian đóng BHXH không nhiều. Chẳng hạn, lao động nam đủ điều kiện nghỉ hưu năm 2017 do suy giảm sức khỏe (nam 52 tuổi, suy giảm sức khỏe 61%), có thời gian đóng BHXH 20 năm (mức thấp nhất đủ điều kiện hưởng lương hưu) thì tỷ lệ phần trăm lương hưu chỉ là 39.

Cần cân nhắc kỹ

Khi nghỉ hưu trước tuổi vào những giai đoạn khác nhau của 2017 thì chế độ hưu trí cũng có sự khác nhau. Cụ thể theo quy định của Khoản 3 điều 56 Luật BHXH 2014 quy định như sau: Mức lương hưu hằng tháng của NLĐ đủ điều kiện quy định tại Điều 55 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%. Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 6 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 6 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.

Theo quy định này, nếu NLĐ sinh vào tháng 5 thì khi nghỉ hưu trước tuổi vào tháng 12/2017, NLĐ được hưởng lương hưu ở mức cao hơn 2% so với việc nghỉ hưu ở tháng 11. Ví dụ, lao động nữ sinh vào ngày 1/5/1963, có 25 năm đóng BHXH. Nếu làm thủ tục đề nghị được nghỉ hưu trước tuổi từ ngày 1/11/2017 thì tỷ lệ lương hưu như sau: 15 năm đóng BHXH tương đương 45%, 10 năm đóng vượt tương đương 30% (mỗi năm bằng 3%), nghỉ hưu trước tuổi vào lúc 54 tuổi 6 tháng bị trừ 1% lương hưu do số tháng lẻ là 6 tháng. Tổng lại, NLĐ sẽ được hưởng lương hưu ở mức 74%. Cũng trường hợp trên, nếu NLĐ làm thủ tục đề nghị nghỉ hưu trước tuổi từ ngày 1/12/2017 thì tỷ lệ lương hưu như sau: 15 năm đóng BHXH tương đương 45%, 10 năm đóng vượt tương đương 30% (mỗi năm bằng 3%), nghỉ hưu trước tuổi vào lúc 54 tuổi 7 tháng không bị trừ lương hưu do số tháng lẻ là 7 tháng.

Tổng lại NLĐ sẽ được hưởng lương hưu ở mức 75%. Mặc dù vậy, không phải trong trường hợp nào NLĐ cũng có thể nghỉ hưu trước tuổi. Theo quy định thì chỉ trong trường hợp bị suy giảm khả năng lao động đến 61% thì NLĐ mới có thể xin nghỉ hưu trước tuổi. Do lương hưu là chế độ NLĐ được hưởng lâu dài, có khi đến hàng chục năm, nếu mức lương hưu khi bắt đầu nghỉ hưu thấp thì sẽ ảnh hưởng lâu dài. Vì vậy, mỗi người khác nhau về tuổi đời, thời gian đóng BHXH, mức lương đóng BHXH, điều kiện làm việc, thời gian hưởng lương hưu, nên không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi.

CĐ