Doanh nghiệp nợ BHXH: Gồng gánh hay chờ bị kiện?

CSVN – Nhiều doanh nghiệp (DN) đang than vãn và đề nghị giảm mức đóng BHXH, trong khi đó BHXH VN và tổ chức CĐ lại “đe” sẽ kiện DN về chuyện nợ BHXH. Đâu là lời giải?
Công nhân may.
Công nhân may.
Hơn 100.000 DN nợ BHXH

Đó là thông tin được công bố ngày 19/9 tại buổi ký kết Quy chế phối hợp giữa Tổng LĐLĐ VN và BHXH VN về trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, Bảo hiểm Y tế (BHYT), Bảo hiểm Thất nghiệp (BHTN).

Theo ông Trần Đình Liệu – Phó TGĐ BHXH VN, Quy chế nhằm tạo điều kiện cho BHXH VN và Tổng LĐLĐ VN tăng cường trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN nhằm bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của người lao động.
Ông Bùi Văn Cường – Chủ tịch Tổng LĐLĐ VN, cho biết tính đến tháng 6/2016, có hơn 12,5 triệu người tham gia BHXH, chiếm khoảng 23% lực lượng lao động. Trong đó, người tham gia BHXH bắt buộc trên 12,3 triệu và BHXH tự nguyện hơn 191.000 người.

Theo ông Cường, việc tuân thủ các quy định pháp luật về BHXH có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, tính đến quý II/2016, tổng số đơn vị nợ BHXH đã lên tới 102.900 đơn vị, tương ứng với số lao động bị ảnh hưởng quyền lợi là 2,6 triệu người. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi, lợi ích hợp pháp và đời sống của người lao động.

Để giảm thiểu tình trạng DN nợ BHXH làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động, một trong những giải pháp hữu hiệu là tăng cường khởi kiện các DN nợ đọng BHXH lớn ra tòa.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Minh – Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH, TGĐ BHXH VN, cho biết trong thời gian qua, để khắc phục tình trạng nợ BHXH, BHXH VN đã thực hiện mọi biện pháp mà pháp luật cho phép để thu hồi nợ, bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Một trong những biện pháp chủ yếu mang lại hiệu quả cao nhất đó là khởi kiện DN nợ BHXH ra tòa án các cấp, nhờ đó thu về Quỹ BHXH gần 980 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 16,3% số tiền nợ đọng.

Cũng theo bà Minh, với quy định này, tính răn đe khi có hồ sơ khởi kiện là rất cao. “Nhiều trường hợp, không chờ đến toà án xét xử, các DN đã tự giác chủ động để hoàn trả khoản nợ BHXH”, bà Minh nói.

DN muốn giảm tỷ lệ đóng BHXH

Thứ trưởng Bộ Lao động Phạm Minh Huân cho biết, nhiều DN đang kiến nghị giảm mức đóng BHXH từ 22% xuống còn 18%.

Theo quy định của Luật BHXH năm 2014, mức đóng BHXH thay đổi từ đầu năm 2016. Cụ thể, từ 1/1/2016 đến hết năm 2017, đóng BHXH dựa trên mức lương và phụ cấp ghi trong hợp đồng. Từ 1/1/2018 trở đi, người lao động đóng BHXH dựa trên mức lương, phụ cấp và nhiều khoản bổ sung khác ghi trong hợp đồng lao động.

Được biết, tỷ lệ đóng BHXH của VN là 32,5%, ở mức cao so với các nước trong khu vực. Trong đó, người lao động đóng 10,5% và người sử dụng lao động đóng 22%. Cách đóng mới khiến chi phí tăng cao, nhiều DN đang kiến nghị giảm mức đóng từ 22% xuống còn 18%. Hội đồng tiền lương quốc gia đã rà soát các quỹ bảo hiểm ngắn hạn như thất nghiệp, tai nạn lao động để giảm tỷ lệ đóng góp cho DN.

Theo kế hoạch, đến 2020 phải có 50% người trong độ tuổi lao động tham gia BHXH, nhưng thực hiện khó khăn vì đến nay mới đạt 23%, với số lượng khoảng 12,5 triệu người.

Mới đây, Chính phủ đã giao Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cùng với các Bộ ngành liên quan cần đánh giá mức đóng, hưởng BHXH cho phù hợp, đảm bảo lợi ích hài hòa giữa người sử dụng lao động với người lao động. Bộ Lao động cũng được yêu cầu hoàn tất lấy ý kiến về mức, trình Thủ tướng ký ban hành trong tháng 9.

T.Dương